İRİS'LERR ÇAĞIRIYOR!

Kanarya Adaları’ndanki bitki turundan İstanbul’a döndüğümde, yorgun argın eve gitme planları yaparken, babamdan bir telefon geldi, iki gün içinde Güneydoğu’ya bir arazi çalışmasına gidecekmiş. Irisler çiçekteymiş! Resimli Türkiye Florası projesi için yapacağı bu çalışmada muhtemel bir alt türe dair yeni veriler toplayacakmış. Bu süreçte de tabii bir bitki ressamına ihtiyacı vardı ve o ben olacaktım! Babamla yaptığımız bu arazi çalışmaları benim için her zaman çok keyifli olmuştur, o yüzden duyar duymaz bütün yorgunluğumu unuttum tabii ve eve gitmek yerine rotamı değiştirip babamın çoktan başladığı macerasına katıldım. Zaten başka bir geziden yeni döndüğüm için bavulum hali hazırda duruyordu fakat resim malzemelerim çoook uzakta olan atölyemdeydi. Türkiye Florası ressamlarından sevgili Deniz, kendi resim malzemelerinden bir set hazırladı benim için, kağıdından boyasına, büyütecinden kesit aletlerine kadar harika bir çanta hazırlamış benim için.

Hemen Kahramanmaraş’a gittim, babam ve diğer bir değerli botanikçi Fatma Güneş’le otelde buluştuk. Ertesi gün erkenden muhtemel alt tür olan Iris reticulata için yola koyulduk. Diğer bir botanikçi, Tolga Ok bize yolu gösterdi. Bitkilerle buluşma anımız tabii ki muhteşem! Herkes hemen sahaya dağıldı ve harıl harıl çalışmaya başladı. Botanikçiler kendi bilimsel verilerini topladı, herbarium örneklerini hazırladı, bende çiçeklerin arasından resmini yapmak istediklerimden bir buket hazırladım, örneklerimi dikkatlice toparladım.

Bitkileri artık toprağın bağrından koparıp aldığım için, hemen, acilen, biran önce, çabucak resme başlamam gerekiyordu. Bitkiler toplandıktan ve gerekli bütün kısımları çizene kadar geçen süre biraz stresli. olabiliyor bir ressam için. Beni ve bitki örneklerini acilen otele attılar, onlar ise başka bir tür olan, Iris histrio için yine yola koyuldular. Ne yazık ki ben bitkileri beklemeye bırakamayacağım için ikinci türü sahada görme fırsatını kaçırdım. Günün geri kalanı da bitkileri olabildiğince canlı tutmak ve ilk çizimleri bir an önce yapabilmekle geçti.

İkinci günümüzde Adana’ya doğru yola çıktık ve yolda başka bir Iris türüne bakındık, Iris stenophylla subsp. margaretiae. Bulmak zor oldu, çünkü olduğunu düşündüğümüz yerde değildi. En azından izine rastlayabilmek için bölgede dolandık, bakındık ama yarısı yenmiş yapraklarını bile bulamadık. Ama hemen o anda, şansımıza bir köylüyle karşılaştık. Bu sevgili köylü amcamız, bitkiyi tanıyor, tanımakla kalmıyor, çok seviyor, ve bu yüzden, yabani hayvanlardan korumak için kendi bahçesinin etrafına bir de çit çekmiş. Ne şahane bir amca! Bizi bahçesine götürdü ve karşımızda güzeller güzeli Iris stenophylla!  Birkaç örnek almamıza izin verdi fakat çok da toplayamadık çünkü I. reticulata. kadar fazla örnek yoktu. Herkes kendi örneğini topladı, herbarium örnekleri hazırlandı, ben resim için en güzellerini seçtim, sonra mini bir öğle yemeği sonra Adana’ya doğru yolumuza devam ettik.

Adana’ya varır varmaz sevgili bilim insanlarımız, yapılmakta ve gelişmekte olan, tazecik Botanik Bahçesi’ni ziyarete gittiler, ben de işe başladım, dediğim gibi yine stresli anlar benim için, bitkiler ölmeden kişiler yapmak şart çünkü. Çizimlere hemen başlasam da 3 türü 2-3 gün içerisinde bitirmem mümkün değildi. O yüzden babam ve Fatma gidince ben bir gün daha Adana’da yapayalnız kalıp bütün gün resim yapmaya devam ettim. Çizimlere devam ederken Instagram’da geziyle ilgili paylaşımlara da devam ediyordum ve Adana’da olduğumu öğrenen Bilge’den hemen bir mesaj aldım, eşi Toprak’la beni akşam yemeğine davet ettiler. Artık yalnız değildim! Hah! Bilge ile Tolga’nın misafirperverliği de çok şahane oluyormuş. Bu arada tabii kurulan muhteşem bir Adana sofrasında, Bilge için, Resimli Türkiye Florası’nın ikinci cildini de imzalamayı ihmal etmedik :)

Sonunda bu arazi çalışmasını başarılı olarak değerlendirebilirim. Kısa bir sürede üç türün eskizlerini hazırlamayı ve bu türler için gerekli bir çok detayının çizimi yapmayı başardım. Doğanın dibinde olmak, bitkileri aramaya çalışmak, bulmak, toplamak, sonra birde çok da konforlu olmayan koşullarda bu türlerin resimlerini hazırlamak bir ressam için gerçekten çok zor olabilir. Ama çalışma sonunda, bitkilerle ilgili toparlayabildiğim bütün bilgilerden, çizimlerden memnunum. Adam gibi resimler yapabilmem için son derece yeterli bir çalışma oldu. Bitkinin bütün kısımlarına dokundum.

Adana sonrası İstanbul’a ve oradan da sonunda eve gitmeyi planlarken, ama yine yapamayarak, son bir duraktan şöyle bir geçip, Ankara’ya uğrayıp babaannemi ziyaret ettim, bolca öpüp kokladıktan sonra, sonunda ve en nihayetinde eve varabildim. Eve vardığımda elimde 4 günlük saha çalışmamın sonuçları ve sonrasında bir ay sürecek bir resim süreci beni bekliyordu. Keyifli bir süreç.

İsimlere tıklayarak resimlerin bitmiş hallerini galeride görebilirsiniz!

Iris reticulata subsp. isikguneri

Iris stenophylla subsp. margaretiae 

Iris histrio