ÇİĞDEMLER'İN PEŞİNDE
Konumuz ‘Resimli Türkiye Florası’ Projesi ve bu projenin en zorlu gruplarından bir olan Çiğdemler için artık son adımlar atılmakta.
Konumuz ‘Resimli Türkiye Florası’ Projesi ve bu projenin en zorlu gruplarından bir olan Çiğdemler için artık son adımlar atılmakta. 3. Ciltte yer alacak bu grup için sona yaklaştıkça heyecanımız ve şevkimiz artmakta.
Yaklaşık 138 taksondan oluşan bu devasa ve karmaşık cins grubu hem biz ressamların hem de betimlerini hazırlayan değerli hocalarımın başını bir hayli ağrıttı. Bu baş ağrısı ile beraber yine de yaklaşık 110 taksonun resmini tamamladık ve bu bizim için büyük bir mutluluk! Bu taksonların resimlerini hazırlayan değerli bitki ressamları, Kezban Sayar Yağız, Nadide Gezmiş, Rachel Mollman ve Sema Niğdeli’nin yetenekli ellerinden öper, bilimsel katkılarından dolayı Osman Erol ve Almıla Çiftçi’ye tebriklerimi şimdiden iletirim.
Tabii hala bitirebilmiş değiliz. Son resimlerimiz üzerinde yoğun bir şekilde çalışıyoruz ve sadece bu cins grubunu değil, 3. Cildi bitirmeye ramak kaldı!
Projede yer alacak suluboya resimler için geçtiğimiz yıllarda bolca arazi çalışması yapıldı, canlı bitki örnekleri ressamlara teslim edildi ve resmedildi. Hatta, Dünya’nın en büyük Çiğdem koleksiyonlarından birine sahip İstanbul üniversitesi Albert Heilbronn Botanik Bahçesi Diyanete teslim edilmeden önce de bu canlı bitki koleksiyondan bolca çizim yapıldı. Ancak canlı bitki örneklerine ulaşmak tabii ki çok kolay olmuyor. Projede teknik kalem olarak çizeceğimiz bir çok takson, herbaryum örneklerinden hazırlanmakta. İşte bu sebeple, flora ressamlarımızdan Rachel ve sanat editörü olarak ben bu sefer resim yapmaya IPK, Gatersleben Herbaryumunu ziyarete geldik (Leibniz Institute of Plant Genetics and Crop Research, Almanya). Geriye kalan taksonlardan bir kısmının tip örnekleri bu herbaryumda bulunmakta.
Canlı bitki örneklerinden çalışmaya alışmış ben, bu sefer yıllar içerisinde toplanmış, kurutulmuş, iyi koşullarda saklanmış kuru bitki örneklerini görmek ve resmetmek için yollara düştüm. Sayısızca kuru bitki örneğinin bulunduğu bu herbaryumlarda çalışmanın da ayrı bir tadı var. Garip bir dinginliği, çok hoş bir kokusu oluyor. Canlı bitki örneklerinden çalışırken, gördüğünü en iyi şekilde resmederken, preslenmiş, kuru bitki örneklerinden çalışmak aslında bir bulmacayı çözmek gibi. Bütün kısımlarını, gerekirse mikroskop altında gözlemleyip, doğru ölçülerde çizerken, preslenip neredeyse 2 boyut haline getirilmiş bu örnekleri 3 boyutlu olarak hayal etmeye çalışmak ve resmetmek oldukça zahmetli ama bir o kadar da keyifli olabiliyor. 10 günlük kısa bir ziyarette, çok fazla taksonu bu kuru materyallerden resmetmeye çalışırken Rachel ve benim aldığımız keyif böyle bir şey sanırım - bulmacayı çözmek!
Bitkileri anlayıp resmetmenin yanı sıra, içinde bu enstitüden başka hiç bir şey olmayan sessiz ve sakin Gatersleben de biz de sessiz ve sakin zamanlar geçiriyoruz (Gerçekten, bu kasaba da sadece bir market, bir pastane ve bir dönerci var, o kadar! :)) Kasabanın büyük bir kısmını, kocaman yeşil alanları, sayısızca seraları ile IPK enstitüsü oluşturuyor. Neyse ki burada çalışan bazı genç bilim insanları ile tanıştık yoksa gerçekten koca enstitüde tek başımıza çalışıyor gibiydik. Bu gibi yerlerde sosyalleşmenin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlıyor insan.
IPK’de geçirdiğimiz bu süre içerisinde, C. schneideri, C. romuleoides, C. mediotauricus, C. fauseri, C. abracteolus, C. berytius, C. kangalensis, C. ponticus, C. tauri, C. yatagensis, C. stevensii, C, ionopharynx, C. akkayensis, C. incognitus, C. caelestis, C. mersinensis taksonlarını ‘Resimli Türkiye Florası’ 3. Ciltte yer almak üzere tamamlayabildik. Sadece Çiğdem’ler değil, bu ciltte yer alan Orkide’ler, Navruz’lar ve bir çok diğer kompleks geofitlerinde resimleri tamamlandı. 3. Cilt bitti güzel haberini vermemiz yakındır! Sadece 3. Cilt değil, diğer 12 Cilt üzerinde eş zamanlı çalışıp, birçok taksonun resmini tamamlarken, size diğer bir güzel haberden bahsedeyim.
World Flora Online (www.worldfloraonline.org) kapsamında da yer alan Resimli Türkiye Florası kendi veb sürümü yayında!
Benim de bolca resmini yaptığım Türkiye’nin Iris’leri ise yayımlandı!
https://turkiyeflorasi.org.tr/pdf/10.30796/ANGV.2021.9.pdf
3. Cildin basılmasıyla beraber bu taksonlar resimleri ile beraber tekrar yayımlanacak. 3. Cilde ramak kaldı!